Op weg naar een betere wereld en de lettersoep

Ook als pdf te downloaden

Parijs akkoord en ‘the European Green Deal’

Behalve de algemene doelstellingen om de wereld een beetje beter te maken, is het de afgelopen jaren ook steeds duidelijker geworden dat klimaatveranderingen om een snelle aanpak vragen. De uitstoot van CO2 en andere broeikasgassen is zo hoog dat de leefbaarheid van de aarde in gevaar komt. In 2015 werden daarom in Parijs internationale verdragen afgesloten om de uitstoot van broeikasgassen radicaal terug te brengen. Binnen de Europese Unie zijn deze doelstellingen uitgewerkt in de ‘European Green Deal’. Hierin is vastgelegd dat we als EU gaan streven naar 55% reductie van de uitstoot van broeikasgassen in 2030 (ten opzichte van 1990!) en naar een netto CO2 neutrale samenleving in 2050.

Van droom naar werkelijkheid

Overeenstemming over doelstellingen is een mooi begin, maar zonder daarop aansluitend beleid zal er weinig gaan veranderen. Overheden zijn daarom met deze doelstellingen aan de slag gegaan om beleid te formuleren. Bijvoorbeeld het (Internationaal) Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO). Dit gaat onder meer over milieubewuste productie en de bestrijding van corruptie, ongelijke behandeling, dwangarbeid en uitbuiting. Voor organisaties van openbaar belang zoals (grote) verzekeraars werd op Europees niveau de Non-Financial Reporting Directive (NFRD) ingevoerd. De NFRD is een verslaggevingseis die bedrijven aanmoedigt of verplicht om meer transparant te zijn over hun bijdrage aan de maatschappij in de zin van klimaat, milieu, sociale omstandigheden en toezicht. Zo komen we bij de afkorting ESG, dat staat voor ‘environment, social & governance’, min of meer de vertaling van MVO.

Afkortingen

ESG = Environmental, Social, and Governance
CSRD = Corporate Sustainability Reporting Directive
ESRS = European Sustainability Reporting Standards
SFDR = Sustainable Finance Disclosure Regulation
NFRD = Non-Financial Reporting Directive
SDG’s = Sustainable Development Goals

Lettersoep, deel 1: van SDG naar ESG naar ESRS

Inmiddels zijn de afkortingen SDG en ESG al voorbijgekomen en op het eerste gezicht lijken deze termen sterk aan elkaar verwant. Beide afkortingen hangen immers samen met beleid gericht op een betere wereld. Maar er zijn ook verschillen. De sustainable development goals zijn namelijk doelstellingen van de overheid en nog tamelijk abstract, waarbij van bedrijven wordt gevraagd om hun resultaten op het gebied van ESG ook te vertalen in concrete data zodat er ook over kan worden gerapporteerd.

Een van de risico’s van het laten rapporteren over ESG zonder duidelijke definities en criteria is wat we bijvoorbeeld ‘greenwashing’ noemen. Om orde te scheppen in de dreigende chaos heeft de Europese Unie een lijst (‘taxonomie’) opgesteld van activiteiten die bijdragen aan de ESG doelstellingen. Zo zijn er (nu) twaalf standaarden gedefinieerd om organisaties handvatten te bieden voor het opstellen van duurzaamheidsrapportages. Deze standaarden noemen we de European Sustainability Reporting Standards (ESRS).

Lettersoep, deel 2: van NFRD naar CSRD

De eerste duurzaamheidsrapportages werden geïntroduceerd met de invoering van de NFRD in 2016. Onder deze richtlijnen vielen maar een relatief klein aantal organisaties van openbaar belang (>500 werknemers). De Europese Commissie stelde vast dat de NFRD herzien moest worden om de rapportagevereisten aan te scherpen en het rapportagekader te harmoniseren. In april 2021 werd de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) voorgesteld als opvolger van de NFRD. De CSRD is bedoeld om duurzaamheidsrapportages te versterken en het verplicht te maken voor veel meer bedrijven. Het voorstelonderstreept de groeiende belangstelling voor duurzaamheidskwesties en de rol van ondernemingen bij het aanpakken van milieuproblemen en sociale uitdagingen. De CSRD is vanaf 2024 of 2025 verplicht voor organisaties die aan twee van deze drie criteria voldoen:

• > 250 werknemers
• > €40 miljoen omzet
• > €20 miljoen balanstotaal

De richtlijn zal naar verwachting zorgen voor een consistentere en uitgebreidere duurzaamheidsrapportage in Europa, waardoor investeerders en belanghebbenden betere informatie krijgen over de duurzaamheidsprestaties van bedrijven.

Lettersoep, deel 3: de SFDR

De Sustainable Financial Disclosure Regulation (SFDR) heeft tot doel bij te dragen aan de Sustainable Development Goals (SDG’s) door middel van transparante en consistente duurzaamheidsinformatie in de financiële sector. De SFDR verplicht financiële marktdeelnemers, zoals beleggingsfondsen en vermogensbeheerders, om informatie te verstrekken over hoe zij rekening houden met milieu-, sociale- en governance (ESG)-factoren in hun investeringsbeslissingen. Door deze transparantie kunnen beleggers duurzame investeringskeuzes maken die in lijn zijn met de SDG’s, waaronder doelen zoals klimaatactie, sociale rechtvaardigheid, gendergelijkheid en de bescherming van biodiversiteit.

Aan de slag voor een betere wereld

De Europese Commissie ziet een cruciale rol voor financiële instellingen als het gaat om het realiseren van doelstellingen van de Europese Green Deal. Zij moedigt daarom financiële instellingen aan om duurzaamheidsfactoren zoals klimaatverandering, milieu-impact en sociale aspecten te integreren in hun besluitvormingsprocessen. En spoort instellingen aan om duurzame beleggingen te vergroten en risico’s in verband met klimaatverandering en milieuvervuiling beter te beoordelen en te beheren, alsmede om investeringen in groene en duurzame projecten te bevorderen.

Het gevaar van regelgeving is dat we de oorspronkelijke doelstellingen uit het oog verliezen en gaan handelen naar de letter van de regelgeving. Tegelijk is het ook een praktische aanpak vanuit de gedachte: “Als we handelen naar de regelgeving, dan dragen we ook bij aan de doelstelling daarvan”. Maar laten we niet uit het oog verliezen dat we hiermee ook een hoger doel dienen: een betere wereld. Laat dat ook uw motivatie zijn! Mocht u hulp kunnen gebruiken, dan zijn wij er graag om u te ondersteunen bij deze opgave.

Ronald van de Langenberg